Meervoudig ruimte gebruik
Meervoudig ruimtegebruik is een verzamelterm voor projecten waarbij verschillende functies (o.a. sporten) gecombineerd worden, maar ook onafhankelijk van elkaar zijn. De synergie tussen de
functies vormt natuurlijk wel een belangrijke meerwaarde. Er kunnen verschillende vormen van meervoudig ruimtegebruik worden onderscheiden ook wel „dimensies‟ genoemd.
Onder een multifunctioneel sportveld wordt in deze pagina een functie in de tweede, derde of vierde dimensie verstaan. De functies (sporten) zijn daarbij onafhankelijk van elkaar
- De eerste dimensie: verdichten van ruimtegebruik;
- De tweede dimensie: gemengd ruimtegebruik;
- De derde dimensie: gelaagd ruimtegebruik;
- De vierde dimensie: volgtijdelijk ruimtegebruik;
Over de eersten drie dimensies is veel informatie beschikbaar. Het heeft velen in de praktijk geïnspireerd efficiënter met de ruimte om te gaan en onder meer tot de ontwikkeling
van kunstgras geleid (intensivering).
Een veel minder bekende mogelijkheid van ruimtegebruik is het doelmatiger in de tijd gebruiken van ruimte: de vierde dimensie. Die vierde dimensie van ruimtegebruik is bij uitsteek interessant voor multifunctionele kunstgrasvelden. Op dit moment worden vele kunstgrasvelden slecht op bepaalde tijden van
de dag benut. Zoals geschetst kan een combinatieveld door volgtijdelijk te sporten nog intensiever en daardoor effectiever gebruikt worden.
Definitie multifunctioneel sportveld of combinatie sportveld
Mutifunctioneel sportveld is een sportveld dat is ingericht voor meer dan twee sporten en sport toepassingen.
Combinatie sportveld is een sportveld dat is ingericht voor twee sporten.
Voor beide velden is de voorkeur officiele sportbond wedstrijd geschikt maar we zien dat bij combinatie sportvelden dit eerder lukt dan multifunctionele sportvelden.
Multifunctioneel kunstgras sportveld
Een multifunctioneel sportveld (buiten accommodatie) kan op dit moment alleen voor de breedte sport worden ingezet. Officiele wedstrijden zijn door de sportbonden niet toegestaan. Als het veld sporttechnisch al overeenkomt, is meerdere belijningen (andere sporten) in 1 veld voor sommige sportbonden een obstakel. De ene sportbond is hierin makkelijker dan de andere. Veel sportbonden willen namelijk geen andere belijning van andere sporten in het wedstrijdveld.
Een combinatie sportveld (buiten accommodatie) kan voor twee sportdoelen ingezet worden. Bepaalde sport combinaties (qua sportechnische normen) binnen de randvoorwaarden zijn mogelijk, die tegelijkertijd aan de verwachtingen en wensen van de sportbond en sporters voldoen. Helaars zijn enkele gewenste sport combinatie ""nog"" niet mogelijk
Multifunctioneel of combinatie sportveld, doelgroepen en belang
Gemeenten: Gemeenten, stichtingen en sportbedrijven zijn op zoek om efficent (binnen diverse maatschappelijke vraagstukken en beleid opgaven) de mogelijkheid om te sporten aan te bieden. Door ruimte gebruik, hoge efficiëntie en daaruit concluderende positieve kosten – baten verhouding is een combinatieveld erg wenselijk (lees noodzakelijk).
Verenigingen: Maatschappelijke ontwikkelingen en ruimtelijke beleid vormen bedreigingen voor verenigingen. Doormiddel van een wedstrijd niveau combinatie kunstgrasveld kunnen meerdere sporten op wedstrijdniveau aan worden geboden zonder wezenlijk hogere kosten. Multifunctionaliteit draagt bij aan levendige en duurzame economische ontwikkeling.
Sportbonden: Deze doelgroep vreest dat de kwaliteit van de sportoppervlakte omlaag gaat en de concessies te groot worden. (de sportechnische eigenschappen en het blessuregevaar) Daarnaast wil geen sport de tweede viool spelen op een multifunctioneel veld / combinatieveld. De sportbonden zijn op dit moment een doelgroep met een tegenwerkende positie. Wat hierbij wel speelt is dat sportbonden natuurlijk praten
voor de professionele sporter. Een hockey speler vraag om andere sporteigenschappen dan een voetbalspeler.
Hierbij de belangrijkste knelpunten en obstakels:
Sporttechnisch geschiktheid van het veld
Een multifunctioneel sportveld moet sporttechnisch voldoen aan de sporttechnische normen die horen bij de betreffende sport. Bij veel sporten komen de sporttechnische normen niet overeen. (ze zijn in veel gevallen zelfs tegenstrijdig) Om een buiten accommodatie kunstgras sportveld geschikt te krijgen voor alle denkbare sporten (doel: officieel wedstrijd niveau veld) is een utopie. Een kunstgras voetbalveld heeft andere sporteigenschappen dan b.v. een basketbalveld. De bal moet bij veldvoetbal niet te hoog stuiteren, veld is dan te hard, bij een basketbalveld moet de bal juist stuiteren.
Voor een full size multifunctioneel buitenaccommodatie wedstrijdniveau sportveld moeten door de NOC&NSF en sportbonden aangepaste sporttechnische normen vastgesteld worden. Doel: Wedstrijdniveau voor meerdere sporten. Dus allemaal een beetje inleveren (sporttechnisch) om dit doel te halen.
In kunstgras zijn sporttechnisch de volgende sporten te combineren (staat los van afmetingen):
- Voetbal & rugby en Gaelic football (FIFA 2 star, IRB (International Rugby Board) en GAA (Gaelic Athlectic Association);
- Hockey en korfbal;
- Korfbal en volleybal;
- Voetbal en cricket (3 dispensatie locaties in NL status 2019);
Matrix multifunctioneel gebruik kunstgrasvelden
Een speciale werkgroep van de BSNC, met afgevaardigden van gemeenten, aannemers en adviesbureaus hebben nadat gemeenten regelmatig hun wensen kenbaar maakten om het multifunctioneel gebruik van kunstgrasvelden te vergroten, een matrix samengesteld met alle (on)mogelijkheden voor multifunctioneel gebruik van kunstgrasvelden (status 2014).
Klik voor dit overzicht hier Matrix multifunctioneel gebruik kunstgrasvelden
Meerdere sportbelijning in een sportveld
Enkele sportbonden willen geen andere belijning op/in het wedstrijd veld. (of er moet dispensatie worden aangevraagd) Deze sportbonden staan hiermee het multifunctioneel gebruik van het veld in de weg. Als er dispensatie wordt afgegeven, kan dit alleen tot een bepaald wedstrijd niveau. Ook al voldoet de toplaag aan de sporttechnische normen van de hoofdbelijning, andere belijning van een andere sport (voor b.v. trainingen, ander gebruik) zijn op een wedstrijdveld niet toegestaan, daardoor is ""alleen"" al het toepassen van andere (extra) belijning in veel gevallen uitgesloten.
Sportbelijning.nl vindt dit een slechte zaak een gemiste kans. In sporthallen zie je belijningen van meerdere sporten door elkaar, hier mag het wel. Waarom voor een multifunctioneel full size sportveld dan niet? Sportbelijning.nl wil hierbij iedereen oproepen om dit knelpunt bespreekbaar te maken.
